Γλωσσάρι: σ. 459-461

«Τοιχογραφία που αναπαριστά με συνταρακτική λαμπρότητα τα τελευταία χρόνια του Ελληνισμού του Πόντου, γενιάς ακριτικής, που τράφηκε με ακριτικά τραγούδια και με ελληνικές παραδόσεις, πολλές φορές, χιλιετιών.
»Οι Πόντιοι δεν υπέστησαν τη μοίρα που επέβαλαν οι Τούρκοι στις ελληνικές και αρμενικές κοινότητες, μέσα στην παθητικότητα και τον τρόμο. Σχημάτισαν σώματα ελεύθερων αγωνιστών, πολέμησαν τον τουρκικό στρατό και προστάτευσαν, όσο μπόρεσαν, τα γυναικόπαιδα και τους ηλικιωμένους που ήταν στόχοι των Τούρκων».

(Bulletin analytique de bibliographie hellenique,
Institut francais d’ Athenes, τ. XXXII, 461)

«Το έργον τούτο αποτελεί το χρονικόν του μαρτυρικού Ελληνισμού του Πόντου, της προαιωνίου αυτής εστίας, όσον διετηρείτο άσβεστος η ιστορική, θρησκευτική και εθνική συνείδησις της φυλής ημών. Το έργον διακρίνεται από υψηλόν βαθμόν τέχνης του λόγου, αντάξιον των ιστορουμένων εν αυτώ. Η μορφή μυθιστορίας δεν μειώνει την ιστορικότητα, τουναντίον δίδει πλαστικήν ζωηρότητα εις τας συμφοράς τας οποίας έζησαν οι Πόντιοι και γεννά εις τον αναγνώστην το συναίσθημα του σπαραγμού».

(Η Ακαδημία Αθηνών, 28/12/72,
για τη βράβευση του βιβλίου.
Πρόεδρος Γρ. Κασιμάτης,
Γ. Γραμματέας Ιωάν. Θεοδωρακόπουλος)

«Στις σελίδες του ανασταίνεται ο άνθρωπος του Πόντου, ο απόγονος των Βυζαντινών ακριτών, στην καθημερινή και ατομική του μοίρα, όπως την έζησε στην περίοδο της ειρήνης, του Πρώτου Παγκοσμίου πολέμου και της Μικρασιατικής Εκστρατείας, κι ως την πικρή ώρα του ξεριζωμού.
»Το μυθιστόρημα μας αποκαλύπτει ένα γραφικό και άγνωστο στους περισσότερους Ελληνισμό, έναν κόσμο ανθρώπων με σπάνιο μέταλλο ψυχής, με μια σεμνή και γνήσια παλικαριά και με μια ακατάβλητη ορμή για ζωή και δράση, για ελευθερία, που του επέτρεψε να σταθεί όρθιος μέσα στους αιώνες».

(Δημήτρης Σταμέλος, εφημ. Σημερινά, 8/4/72)

Βραβείο Ακαδημίας Αθηνών