Σημειωσεις: Σ. 319-326 Χρονολογικο Διαγραμμα Μαξιμου Γραικου Και Της Εποχης Του: Σ. 327-341 Σημειωσεις: Σ. 342

Ο Μάξιμος ο Γραικός (1470-1556) είναι η πρώτη μεγάλη, ευρωπαϊκών διαστάσεων, μορφή που ανέδειξε ο ελληνισμός κατά την τουρκοκρατία. Μέγιστος αναμορφωτής και επανευαγγελιστής των Ρώσων. Στη Ρωσία είχε καταστεί διασημότερος και λαοφιλέστερος και από αυτόν τον τσάρο. Λόγω των θρησκευτικών και κοινωνικών προοδευτικών-επαναστατικών του αντιλήψεων ήρθε σε σύγκρουση με το ιερατείο και με τον ίδιο τον τσάρο, με αποτέλεσμα να παραπεμφθεί σε δύο δίκες και να καταδικαστεί σε 25 χρόνια ειρκτή. Τα τελευταία πέντε χρόνια τον αποφυλάκισε ο Ιβάν ο Τρομερός, ο οποίος τον θαύμαζε και ήταν εγκάρδιος φίλος του. Ο Μάξιμος συνέχισε τον αγώνα του και μέσα από τη φυλακή αλυσοδεμένος. Το συγγραφικό του έργο είναι τεράστιο. Άγιος για το λαό από τότε που ζούσε, επίσημος άγιος σήμερα της ρωσικής εκκλησίας, θεωρείται ταυτόχρονα και κορυφαίος εκπρόσωπος της ρωσικής γραμματείας. Φιλόσοφος, άνθρωπος μεγάλης παιδείας, γνώρισε και έζησε όσο λίγοι την Αναγέννηση, την οποία εγκατέλειψε και κατέφυγε στο Άγιον Όρος, στη μονή Βατοπεδίου. Η ζωή του και η εποχή του ζωντανεύουν σ' αυτό το βιβλίο του Κώστα Σαρδελή, που τιμήθηκε με Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας.