Λεξικο: Σ. 328-329. Βιβλιογραφια: Σ. 330-332.

Τα ιδανικά της ελευθερίας που σκόρπισε στον κόσμο η επανάσταση του 1789, είχαν ποδοπατηθεί από τη Ναπολεόντεια περιπέτεια και θαφτεί με τ' απολυταρχικό σάβανο της Ιερής Συμμαχίας. Οι ηγεμόνες, που θεωρούσαν τους εαυτούς τους "εντεταλμένους από τη θεία Πρόνοια να κυβερνάνε", νιώσανε, για μια στιγμή, το ρίγος του θανάτου κάτω από τις πορφύρες τους, όπως κινδύνεψαν τα προνόμιά τους να παρασυρθούν από την οργή των καταπιεσμένων λαών. Κατόρθωσαν όμως να πνίξουν, με τη φωτιά και το σίδερο, κάθε απελευθερωτικό κίνημα και να επιβάλουν το "νόμο και την τάξη" -το νόμο και την τάξη των νεκροταφείων.
Έτσι, τον ξεσηκωμό του ελληνικού λαού για τη λευτεριά του, τον είδαν όλες οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, χωρίς καμιά εξαίρεση, σα μια καινούργια φλόγα που άναβε στις καρδιές των υποδουλωμένων λαών, δικών τους και ξένων, γενναία αισθήματα κ' ελπίδες. Αυτές, σ' αντίθεση με τη συμπάθεια των απλών ανθρώπων και των προοδευτικών διανοούμενων, όχι μονάχα δε μας σύντρεξαν, μ' αφού χαραχτήρισαν εγκληματική την επανάσταση για την εθνική αποκατάστασή μας, βοήθησαν τους Τούρκους με μεταφορικά πλοία, με πολεμικό υλικό, με παραγγελίες στα ναυπηγεία τους και με ειδικούς οργανωτές του στρατού και του ναυτικού τους.
Μέσα σ' ένα τέτοιο άξενο και σκοτεινό πολιτικό κλίμα ύψωσαν τη σημαία της ελευθερίας οι αγωνιστές του Εικοσιένα. Δεν είχαν μονάχα να παλέψουν, μια χούφτα αυτοί, ενάντια σε μια αυτοκρατορία, που απλωνόταν από την Περσία ως τις Ηράκλειες στήλες κι από τον Προύθο ως τα βάθη της Αφρικής, μα έπρεπε να λυγίσουν και την έχθρητα των μεγάλων δυνάμεων, που καθόριζαν όχι μονάχα την τύχη της Ευρώπης, μα και του κόσμου όλου. [...]