Τριτο Μερος Της Τριλογιας "Οι Δρομοι Της Ελευθεριας"

τ.1: Η ηλικία της λογικής--τ.2: Η αναστολή--τ.3: Με το θάνατο στη ψυχή.

Η συνεισφορά του Sartre στον τομέα της ελευθερίας, αφορά στην διερεύνηση της ανθρώπινης συνείδησης και της μηδενιστικής της ιδιότητας. Ο ερχομός της συνείδησης στο κόσμο, χαράζει τα όρια που χωρίζουν οριστικά τον έλλογο απ' τον αιώνια στατικό κόσμο των πραγμάτων. Έτσι η φράση «έχω συνείδηση κάποιου πράγματος» που με διαφορετικό τρόπο επανέρχεται σ' ολόκληρο το έργο του Sartre, είναι αυτόματα διαχωριστική δυο ουσιαστικών εννοιών: με δυο λόγια ανάμεσα σε μένα και το πράγμα τίθεται αυτόματα η διαχωριστική γραμμή που θα με χωρίσει τελειωτικά απ' αυτό, προσδιορίζοντας, μαζί με τα όρια του πράγματος, και την απεριόριστη ιδιότητά μου να υπερβαίνω την στατικότητά του προς την ελευθερία μου.
Η συνείδηση είναι λειτουργία φαντασιακή (imaginative), κατασκευή ενός κόσμου που δεν υπάρχει.
Σε αιώνια αντίθεση προς τα πράγματα, που δεν έχουν καμιά δυνατότητα μη-ύπαρξης, η συνείδηση προσδιορίζεται απ' αυτήν την μοναδική της ικανότητα να 'ναι η αιώνια αντανάκλαση ενός κόσμου φανταστικού όπου η εικόνα του υπαρκτού κόσμου αντανακλάται χωρίς την αντικειμενική παρουσία της υλικής της υπόστασης. Η συνείδηση έχει λοιπόν την μοναδική ικανότητα ν' αναπαράγει τον υπαρκτό κόσμο μέσα από μια διαδικασία απο-πραγμάτωσης (dechosification).
Είμαι η ελευθερία μου σημαίνει ακριβώς, υπερβαίνω την στατικότητα του υπαρκτού προς την μηδενιστική ελευθερία του φανταστικού. Μέσα στο "Φανταστικό" ο Σαρτρ θα μας πει: "Η αρνητική ενέργεια είναι συστατική της εικόνας. Η εμφάνιση του φανταστικού στην συνείδηση επιτρέπει να συλλάβουμε την μηδενοποίηση του κόσμου ως ουσιώδους προϋποθέσεώς του και ως της πρωταρχικής διάρθρωσής του". [...]

Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας 1964 (Αρνήθηκε να το πάρει)