Τίτλος πρωτοτύπου: Le cousin Pons.

ΝΑ ΕΝΔΟΞΟ ΘΡΥΨΑΛΟ ΤΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ
Κατά τις τρεις το απόγευμα, μιας μέρας το Οκτώβρη του 1844, ένας άντρας γύρω στα εξήντα, που για όλους, όμως, ήταν μεγαλύτερος, προχωρούσε στο Μπουλβάρ ντες Ιταλιέν, με βλέμμα πονηρά χαμηλωμένο και χείλια σφιχτά όλο υποκρισία, σαν έναν έμπορο που πριν από λίγο έκλεισε μια καλή δουλειά ή σαν ένα αγόρι περήφανο για τον εαυτό του, καθώς αφήνει το μπουντουάρ μιας κυρίας. Δεν υπάρχει άλλη έκφραση στο Παρίσι για να δείξει ένας άντρας την προσωπική του ικανοποίηση. Μόλις ο γεράκος φάνηκε από μακριά, οι αργόσχολοι που περνούν τις μέρες τους στις καρέκλες των καφενείων σχολιάζοντας τις φάτσες των περαστικών, άφησαν αμέσως να φανεί στο πρόσωπό τους το χαρακτηριστικό εκείνο χαμόγελο των παριζιάνων που δείχνει ειρωνεία, κοροϊδία και οίκτο. Για να προκαλέσει όμως τέτοια αισθήματα στους παριζιάνους, που έχουν χορτάσει από κάθε θέαμα, ο άνθρωπος αυτός πρέπει να τους έκανε ξεχωριστή εντύπωση. [. . .] (Από την έκδοση)

Στον Εξάδελφο Πονς το κακό θριαμβεύει, και γι' αυτό τούτο το έργο αποτελεί μια πρώτη μαζοχιστική μπαλζακική επιλογή. Αν είναι να βουτήξουμε μες στη σαπίλα των "απλών" ανθρώπων, θα έχουμε καλύτερη εικόνα αν μείνουμε εκεί, τουλάχιστον για όσο διαρκεί η ανάγνωση. Ομως δεν είναι μόνον αυτός ο λόγος που ο Πονς ξεχωρίζει. Είναι και ο χαρακτήρας του ίδιου του ήρωα, ενός συλλέκτη κομψοτεχνημάτων, που προσπαθεί να διασώσει τον προσωπικό του θησαυρό με τη βοήθεια του φίλου του Σμούκε, ενός πανάγαθου δάσκαλου της μουσικής. Ο περπατημένος Πονς βλέπει το κακό να εισβάλλει ληστρικά στον χώρο του και προσπαθεί να καθοδηγήσει τον αγγελικό Σμούκε στην οργάνωση μιας κάποιας άμυνας. Αλλά όσο εύκολο είναι να σταματήσει κανείς πεινασμένα πιράνχας, άλλο τόσο είναι να σταματήσει ορισμένους ανθρώπους, απ' όλες τις τάξεις και όλα τα επίπεδα, όταν μυριστούν ψητό. (Γιώργος Νοταράς, Ελευθεροτυπία, 7/5/2011)